Met het Esthetisch Programma van Eisen (EPvE) zorgt Rijkswaterstaat dat de aannemers die het werk straks gaan uitvoeren weten welke eisen Rijkswaterstaat stelt aan de vormgeving.

Voor de aannemers die de verbreding van de A27 Houten - Hooipolder gaan uitvoeren, is het EPvE een belangrijk document. Kort gezegd bevat het EPvE de (esthetische) kaders voor de wegverbreding. Jacqueline Rijpert, adviseur ruimtelijke kwaliteit en vormgeving bij Rijkswaterstaat, geeft aan dat het EPvE de harde kant van de wegverbreding verbindt met de zachte kant van vormgeving en ruimtelijke kwaliteit. ‘De wegverbreding heeft uiteraard als doel verkeer op een betere manier van A naar B te brengen. Maar de ruimtelijke kwaliteit is daar uiteraard een onderdeel van. Het EPvE legt die verbinding.’

Van ontwerpvisie naar EPvE

Koen van Velsen Architecten heeft het EPvE in opdracht van Rijkswaterstaat geschreven. ‘Eerst hebben we een ontwerpvisie opgesteld’, vertelt Koen van Velsen. ‘Deze is opgenomen én nader uitgewerkt in het EPvE.’ Rijpert legt uit dat die nadere uitwerking bestaat uit topeisen en vormgevingseisen. ‘De topeisen zijn hard: de toekomstige aannemers moeten eraan voldoen. De vormgevingseisen zijn een nadere uitwerking van de topeisen. Ze vormen een leidraad en maken de topeisen concreet.’ De aannemers moeten ook voldoen aan álle vormgevingseisen. Maar, zo legt Rijpert uit: ‘Het is toegestaan hiervan af te wijken. Voorwaarde is wel dat de alternatieven minimaal gelijkwaardig zijn en nog altijd voldoen aan de topeisen.’ 

Breed spectrum

De topeisen en vormgevingseisen gaan over een breed spectrum aan onderwerpen. Variërend van geluidsschermen en verlichting tot beplanting en wegmeubilair. Rijpert en Van Velsen geven een voorbeeld. ‘Neem de beplanting. Een topeis is bijvoorbeeld dat de klimbeplanting aan de wegkant van de geluidsschermen bijdraagt aan de herkenbaarheid van de A27. Een bijbehorende vormgevingseis is dan dat de klimbeplanting in alle seizoenen een aantrekkelijk, begroeid en gevarieerd beeld op moet leveren.’

Specifieke locaties

Daarnaast bevat het EPvE topeisen en vormgevingseisen over onder meer knooppunten, de drie nieuwe grote bruggen en ecopassages. En er zijn vormgevingseisen die specifiek over bepaalde locaties gaan. ‘Dan gaat het bijvoorbeeld over de Merwedebrug, de Houtensebrug, Fort Altena of knooppunt Hooipolder’, licht Van Velsen toe. ‘Zo geven we de toekomstige aannemers net wat meer houvast bij deze specifieke locaties.’ Rijpert concludeert: ‘Op basis van de ontwerpvisie, de topeisen en de vormgevingseisen ontstaat een samenhangend streefbeeld. Hiermee maken we de toekomstige aannemers duidelijk welke ruimtelijke kwaliteit we bij dit project voor ogen hebben.’

Vinger aan de pols

Rijkswaterstaat geeft met het EPvE dus een aantal esthetische kaders af. Rijpert legt uit dat de aannemers daarbinnen de ruimte hebben om er concreet invulling aan te geven. ‘Zij krijgen ontwerpvrijheid om binnen de kaders van het EPvE hun eigen invulling te geven aan de vormgeving van de verbrede A27. Dat geldt met name voor de nieuwe bruggen.’ Dit betekent overigens niet dat de aannemers zomaar wat kunnen bedenken, benadrukt Rijpert. ‘Rijkswaterstaat houdt nadrukkelijk de vinger aan de pols in het aanbestedingsproces en later bij de realisatie. Het is de bedoeling dat de aannemers die uiteindelijk de werkzaamheden gaan uitvoeren ook echt iets moois afleveren.’

Meer weten over de rol van Rijkswaterstaat tijdens het aanbestedingsproces? Lees dan het artikel dat binnenkort op deze site verschijnt.