De grote uitdaging bij het verwerven of onteigenen van grond voor de verbreding van de A27 zit niet in de hoeveelheid grond. Het gaat immers om verbreding van een al bestaande weg, waarbij aan de rand stroken nodig zijn. ‘We pakken natuurlijk ook een aantal knooppunten en aansluitingen aan, waarbij wat meer grond nodig is’, weet adviseur Eef van der Boom. Hij is als specialist op het gebied van grondaankoop medeopsteller van de onteigeningsdossiers, waarbij zorgvuldigheid voorop staat.
Groot aantal eigenaren
De crux bij deze opgave zit ’m volgens Van der Boom echter in het grote aantal eigenaren: gemeenten, bedrijven en particulieren. ‘Omdat het een zeer lang traject is van ongeveer 47 km, gaat het al gauw om zo’n 175 tot 200 eigenaren. En dat betekent automatisch ook echt veel werk.’ Omdat het tracébesluit voor de verbreding van de A27 Houten - Hooipolder definitief is, staat precies vast welke grond moet worden aangekocht of onteigend. Met die eigenaren moet Rijkswaterstaat dus overeenstemming zien te bereiken.
Onderhandelingen
Dat proces is in volle gang. Alle eigenaren zijn geruime tijd geleden benaderd. Een deel ervan ging eigenlijk meteen akkoord met het door Rijkswaterstaat voorgestelde aanbod. ‘Dat zijn bijvoorbeeld bedrijven of particulieren die dit als een kans zien om iets anders te gaan doen’, legt Van der Boom uit. ‘Of erfgenamen die toch al niet goed wisten wat ze met de grond aan moesten.’ Anderen hebben wat meer moeite om afstand te doen van hun grond. Met deze groep duren de onderhandelingen uiteraard langer. En tot slot is er nog een kleine groep waarbij het vastloopt, omdat ze het aanbod onvoldoende vinden. Van der Boom: ‘Maar het is niet zo dat een eigenaar, omdat we zijn grond nu eenmaal nodig hebben, onredelijke eisen kan stellen.’
Volledige schadeloosstelling
Voor de groep die niet instemt, zet Rijkswaterstaat een onteigeningsprocedure in gang. Doelstelling hiervan is dat iedereen die onteigend wordt, recht heeft op een volledige schadeloosstelling. ‘Dit begint met een administratieve onteigeningsprocedure’, legt Van der Boom uit. ‘Daarbij vragen we De Kroon (de regering) om in het algemeen belang en onder strikte voorwaarden grond ter onteigening aan te wijzen.’ Hieruit volgt een Koninklijk Besluit, waarin de Kroon de onteigening ook kan afwijzen.
Zorgvuldigheid is heel belangrijk
‘Daarom is zorgvuldigheid zo enorm belangrijk’, vertelt Van der Boom. Die zorgvuldigheid kan Rijkswaterstaat aantonen via bijvoorbeeld het aantal contacten dat er met de eigenaar is geweest. ‘Wanneer we ons werk niet goed hebben gedaan, zal De Kroon inderdaad tot afwijzing besluiten. Met alle gevolgen van dien.’ Wordt de grond wel ter onteigening aangewezen, dan ontvangt de eigenaar een dagvaarding bij de rechtbank. Van der Boom: ‘In deze gerechtelijke onteigeningsprocedure wordt ook de hoogte van de schadeloosstelling vastgesteld. Pas bij inschrijving van het vonnis in het kadaster, gaat het eigendom over naar het de rijksoverheid.’
Piek in het werk afvlakken
Vanwege de omvang van de onteigeningsopdracht, heeft Rijkswaterstaat besloten om de te verkrijgen gronden in 3 deeltrajecten te verdelen. De organisatie moet de onteigeningsprocedure dus driemaal doorlopen. ‘Dat lijkt misschien dubbelop’, legt Van der Boom uit. ‘Maar het vlakt voor ons vooral de enorme piek in het te verwachten werk af.’ Voor het eerste deeltraject hebben de onteigeningsstukken met een ontwerp van het Koninklijk Besluit al 6 weken ter inzage gelegen. ‘Hierop zijn 5 zienswijzen binnengekomen van eigenaren die het er niet mee eens zijn. Daar worden nu antwoorden op geformuleerd.’ Voor de andere twee deeltrajecten begint de procedure deze zomer.
Meer lezen?